Nên Mua Lại Công Ty Hay Thành Lập Doanh Nghiệp Mới?

Bạn đang phân vân nên mua lại công ty hay thành lập mới để bắt đầu hành trình kinh doanh? Đây là câu hỏi mà nhiều doanh nhân đối mặt khi cân nhắc giữa chi phí, thời gian và rủi ro. Mua lại một công ty có thể giúp bạn hoạt động ngay lập tức, nhưng tiềm ẩn nợ ẩn hoặc hạn chế quyền kiểm soát. Ngược lại, thành lập doanh nghiệp mới mang đến sự tự do xây dựng từ đầu, dù đòi hỏi thủ tục và vốn ban đầu không nhỏ. Với mong muốn hiểu rõ ưu nhược điểm, chi phí, thuế, cũng như nhận tư vấn chuyên sâu, bài viết này từ T & L sẽ giúp bạn so sánh hai lựa chọn để đưa ra quyết định tối ưu nhất.

Mua Lại Công Ty Là Gì?

Mua lại công ty cũ, hay còn gọi là M&A (Mergers & Acquisitions), là quá trình cá nhân hoặc tổ chức mua lại một doanh nghiệp đang hoạt động hoặc từng hoạt động. Khi thực hiện mua lại, bạn sẽ tiếp nhận toàn bộ các yếu tố của công ty như tên thương hiệu, trụ sở, đội ngũ nhân sự, quy trình sản xuất, tài sản trí tuệ và cơ sở vật chất. Đây là một giải pháp hiệu quả cho những ai muốn nhanh chóng tham gia kinh doanh mà không phải mất thời gian xây dựng doanh nghiệp từ đầu.

Ưu điểm:

• Tiết kiệm thời gian: Thay vì bắt đầu từ con số 0, bạn có thể tận dụng ngay nền tảng sẵn có của công ty – từ khách hàng, thương hiệu đến hệ thống vận hành.
• Tài sản và cơ hội kinh doanh: Công ty cũ thường đi kèm với các tài sản giá trị như bất động sản, máy móc hoặc hợp đồng kinh doanh đang hoạt động, giúp bạn tạo doanh thu ngay lập tức.
• Quy trình đơn giản hóa: Việc mua lại có thể được thực hiện qua các hình thức như chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp hoặc sáp nhập, hợp nhất công ty, tùy thuộc vào cấu trúc doanh nghiệp.

Quá trình mua lại công ty thường bao gồm các bước như thay đổi cổ đông/thành viên góp vốn (qua chuyển nhượng cổ phần hoặc vốn góp) hoặc tổ chức lại doanh nghiệp thông qua sáp nhập, hợp nhất. Sau khi hoàn tất, bên bán sẽ chấm dứt toàn bộ quyền hạn và nghĩa vụ với công ty, chuyển giao hoàn toàn cho bạn từ thời điểm ký kết.

Thành Lập Doanh Nghiệp Mới Là Gì?

Thành lập doanh nghiệp mới là quá trình xây dựng một công ty hoàn toàn từ đầu – từ việc đăng ký pháp lý, lựa chọn mô hình kinh doanh, phát triển chiến lược cho đến tuyển dụng nhân sự. So với mua lại công ty, quá trình này thường mất nhiều thời gian hơn vì bạn phải bắt đầu từ con số 0: tìm kiếm khách hàng, tạo dựng thương hiệu và thiết lập hệ thống quản lý.

Lợi ích:

• Kiểm soát tuyệt đối: Bạn có toàn quyền định hình mọi khía cạnh của doanh nghiệp – từ chiến lược phát triển, quyết định tài chính đến văn hóa công ty.
• Không gánh rủi ro cũ: Thành lập mới giúp bạn tránh được các vấn đề pháp lý, nợ nần hoặc hệ thống lỗi thời từ công ty cũ.
• Linh hoạt khởi đầu: Với các gói dịch vụ thành lập công ty mới giá rẻ, bạn có thể bắt đầu nhỏ và phát triển dần theo nguồn lực của mình.

Thách thức:

• Thời gian dài hơn: Việc thiết lập mọi thứ từ đầu – từ đăng ký kinh doanh đến xây dựng uy tín – đòi hỏi sự kiên nhẫn và công sức.
• Cạnh tranh khốc liệt: Không có nền tảng sẵn có, bạn phải nỗ lực gấp đôi để thu hút khách hàng và khẳng định vị thế trên thị trường.
• Yêu cầu quản lý cao: Người sáng lập cần có kỹ năng vững vàng để vận hành hiệu quả, đặc biệt trong giai đoạn đầu đầy thử thách.

Những Ai Được Phép Mua Lại Công Ty Hay Thành Lập Doanh Nghiệp Mới?

Việc mua lại công ty hay thành lập mới đều là những lựa chọn phổ biến trong kinh doanh. Mua lại công ty được hiểu là quá trình mua phần vốn góp hoặc tài sản của một công ty hiện có, trong khi thành lập doanh nghiệp mới là xây dựng một tổ chức kinh doanh từ đầu. Cả hai hoạt động này đều chịu sự điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp 2020. Theo Khoản 3 Điều 17 của luật này, bất kỳ cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp nào có nhu cầu và đủ khả năng tài chính đều có thể tham gia mua lại phần vốn góp hoặc tài sản của công ty, bao gồm cả việc mua lại công ty cũ, công ty phá sản, hoặc lựa chọn thành lập doanh nghiệp mới.

Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định rõ một số đối tượng không được phép tham gia vào quá trình Mua lại công ty hay thành lập doanh nghiệp mới dưới các hình thức nhất định. Cụ thể, các cá nhân và tổ chức bị cấm góp vốn hoặc mua cổ phần vào doanh nghiệp (bao gồm công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh) bao gồm:

• Cơ quan nhà nước và đơn vị thuộc lực lượng vũ trang sử dụng tài sản nhà nước để thu lợi riêng cho cơ quan mình.
• Những người bị hạn chế theo quy định của Luật Cán bộ, công chức; Luật Viên chức; và Luật Phòng, chống tham nhũng. Chẳng hạn, người đứng đầu hoặc cấp phó của cơ quan nhà nước không được góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực họ quản lý. Vợ/chồng, bố mẹ, con cái của những người này cũng bị cấm kinh doanh trong ngành do họ phụ trách (theo Khoản 4 Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018). Ngoài ra, cán bộ, công chức, viên chức sau khi rời vị trí quản lý cũng bị hạn chế tham gia kinh doanh trong lĩnh vực họ từng phụ trách trong một khoảng thời gian nhất định.

Đối với cán bộ, công chức và viên chức – những người bị hạn chế trong việc mua lại công ty hay thành lập doanh nghiệp mới – pháp luật quy định cụ thể tùy theo loại hình công ty:

• Công ty cổ phần: Họ chỉ được phép làm cổ đông góp vốn, nhưng không được tham gia hội đồng quản trị hay ban kiểm soát.
• Công ty hợp danh: Họ có thể góp vốn với tư cách thành viên góp vốn, nhưng không được làm thành viên hợp danh, vì thành viên hợp danh có quyền quản lý doanh nghiệp – điều bị pháp luật cấm đối với nhóm này.
• Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH): Họ không được phép góp vốn vào công ty TNHH một thành viên hoặc hai thành viên trở lên, bởi việc này đồng nghĩa với quyền tham gia quản lý doanh nghiệp, điều mà pháp luật không cho phép.

Tóm lại, việc mua lại công ty hay thành lập mới đều mở rộng cơ hội cho nhiều đối tượng, nhưng cũng đi kèm những giới hạn pháp lý nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong kinh doanh.

So Sánh Ưu, Nhược Điểm Của Mua Lại Doanh Nghiệp Và Thành Lập Công Ty Mới

Để quyết định nên mua lại công ty hay thành lập mới, doanh nghiệp cần phân tích kỹ lưỡng ưu, nhược điểm của từng phương án. Dưới đây là góc nhìn chi tiết giúp bạn cân nhắc lựa chọn phù hợp với mục tiêu kinh doanh.

Mua Lại Doanh Nghiệp

Ưu Điểm Khi Lựa Chọn Mua Lại Công Ty

➤ Tiết kiệm thời gian, chi phí xây dựng thương hiệu

Khi mua lại công ty đang hoạt động, bạn được kế thừa thương hiệu, khách hàng và uy tín sẵn có. Điều này giúp doanh nghiệp nhanh chóng đi vào hoạt động mà không mất công xây dựng từ đầu. Tuy nhiên, hãy kiểm tra kỹ hình ảnh thương hiệu để tránh rủi ro.

➤ Thừa hưởng cơ sở vật chất và nhân sự

Bạn tiếp quản toàn bộ cơ sở vật chất, quy trình vận hành, đội ngũ nhân viên và mặt bằng kinh doanh. Điều này lý tưởng cho ai muốn bắt đầu kinh doanh ngay mà không tốn chi phí đầu tư ban đầu.

➤ Kế thừa giấy phép kinh doanh đặc thù

Nếu ngành nghề yêu cầu giấy phép con (ví dụ: F&B, xây dựng), việc mua lại giúp bạn thừa hưởng các giấy tờ này, chỉ cần thay đổi thông tin chủ sở hữu.

➤ Tận dụng lịch sử tín dụng để huy động vốn

Công ty có lịch sử hoạt động lâu năm thường dễ vay vốn ngân hàng hơn so với doanh nghiệp mới.

Nhược Điểm Khi Mua Lại Công Ty

• Rủi ro nợ tiềm ẩn hoặc tranh chấp pháp lý: Nếu không kiểm tra kỹ hồ sơ, bạn có thể phải gánh khoản nợ từ chủ cũ.
• Khó thay đổi cơ cấu quản lý: Quy trình làm việc sẵn có có thể xung đột với phong cách điều hành mới.
• Thủ tục chuyển nhượng phức tạp: Quy trình mua bán đòi hỏi kiểm tra pháp lý kỹ lưỡng và thay đổi thông tin đăng ký kinh doanh.

Thành Lập Công Ty Mới

Ưu Điểm Khi Thành Lập Doanh Nghiệp Mới

➤ Chủ động xây dựng thương hiệu và văn hóa công ty
Bạn được tự do thiết kế mô hình kinh doanh, lựa chọn tên công ty, ngành nghề và định hướng phát triển phù hợp với tầm nhìn cá nhân.

➤ Tránh rủi ro từ doanh nghiệp tiền nhiệm
Không phải lo lắng về nợ xấu, tranh chấp hợp đồng hay vấn đề nhân sự từ công ty cũ.

➤ Hưởng ưu đãi thuế cho doanh nghiệp mới
Nhiều chính sách miễn giảm thuế, hỗ trợ vốn dành riêng cho startup, giúp tiết kiệm chi phí ban đầu.

➤ Thủ tục đăng ký đơn giản
Quy trình thành lập công ty mới chỉ mất 3–5 ngày nếu hồ sơ đầy đủ, chi phí thấp hơn so với mua lại.

Nhược Điểm Khi Thành Lập Mới

• Tốn thời gian xây dựng thương hiệu và khách hàng: Cần ít nhất 6–12 tháng để doanh nghiệp mới tạo dựng uy tín.
• Khó tiếp cận nguồn vốn ngân hàng: Do thiếu lịch sử tín dụng, doanh nghiệp mới thường gặp khó khi vay vốn.
• Phải xin giấy phép con nếu kinh doanh ngành nghề có điều kiện: Quy trình này có thể kéo dài và phức tạp.

Có Nên Mua Lại Công Ty Hay Thành Lập Mới?

Việc lựa chọn mua lại công ty hay thành lập mới phụ thuộc vào mục tiêu, ngành nghề và nguồn lực của bạn. Mỗi phương án đều có ưu nhược điểm riêng:

➤ Mua lại công ty: Giúp bạn tiếp quản ngay thương hiệu, cơ sở khách hàng, nhân sự và giấy phép kinh doanh. Đây là lựa chọn lý tưởng nếu bạn muốn triển khai nhanh, loại bỏ đối thủ hoặc tận dụng lợi thế sẵn có. 

Lưu ý: Rủi ro tiềm ẩn như nợ xấu, tranh chấp hợp đồng cần được kiểm tra kỹ trước khi chuyển nhượng.

➤ Thành lập mới: Bạn chủ động xây dựng thương hiệu, văn hóa doanh nghiệp và tránh mọi rủi ro từ công ty cũ. Phù hợp với người muốn kiểm soát từ đầu và tận dụng ưu đãi thuế cho doanh nghiệp mới. 

Hạn chế: Tốn thời gian gây dựng uy tín và khó tiếp cận vốn ngân hàng.

Quyết định mua lại công ty hay thành lập mới cần dựa trên phân tích kỹ lưỡng về ngành nghề, nguồn lực và mục tiêu dài hạn. Dù lựa chọn phương án nào, việc kết hợp tư vấn chuyên sâu từ đơn vị uy tín như T & L sẽ giúp bạn tối ưu chi phí, giảm thiểu rủi ro và triển khai kế hoạch thành công.

—

Hãy liên hệ T & L qua hotline để được hỗ trợ chi tiết hoặc tham khảo các bài viết cùng chủ đề dưới đây:

>> Dịch Vụ Thành Lập Doanh Nghiệp Tại Nha Trang

>> Dịch Vụ Thành Lập Doanh Nghiệp Tại T & L – Khởi Đầu Thuận Lợi, Tương Lai Bền Vững

>> Quy Trình Thủ Tục Thành Lập Doanh Nghiệp Mới Nhất 2025