Chữ ký số (token) đang ngày càng được sử dụng rộng rãi trong kỷ nguyên số hóa. Chúng đảm bảo an toàn cho các giao dịch trực tuyến và hỗ trợ người dùng hoàn thành các công việc hành chính qua mạng một cách thuận tiện và hiệu quả. Cùng T & L tìm hiểu về Chữ ký số trong bài viết này.
Chữ ký số (token) là gì?
1. Khái niệm token Chữ ký số
Chữ ký số dạng Token, thường được lưu trữ trên thiết bị USB Token, là một hình thức chữ ký số rất được ưa chuộng hiện nay. Loại chữ ký này có thể thay thế hoàn toàn chữ ký viết tay của cá nhân và dấu mộc của tổ chức trong môi trường số. Chữ ký số (Token) được sinh ra thông qua một phần mềm ký số cài đặt trên máy tính hoặc thiết bị di động, và nó được bảo vệ bằng các thuật toán mã hóa an toàn, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định của luật pháp. Nhờ vậy, chữ ký số (Token) đảm bảo được việc xác thực danh tính người ký cũng như độ chính xác và nguyên vẹn của dữ liệu trong các giao dịch trực tuyến. Tại Điều 3 Luật Giao dịch điện tử 2023 sửa đổi, bổ sung khái niệm Chữ ký số như sau: Chữ ký số là chữ ký điện tử sử dụng thuật toán khóa không đối xứng, gồm khóa bí mật và khóa công khai, trong đó khóa bí mật được dùng để ký số và khóa công khai được dùng để kiểm tra chữ ký số. Chữ ký số bảo đảm tính xác thực, tính toàn vẹn và tính chống chối bỏ nhưng không bảo đảm tính bí mật của thông điệp dữ liệu. Dưới góc độ doanh nghiệp sử dụng token thì chữ ký số/chứng thư số/token điện tử… là một thiết bị đã mã hóa tất cả dữ liệu, thông tin của một doanh nghiệp, dùng ký thay cho chữ ký trên các loại văn bản và tài liệu số thực hiện trong giao dịch điện tử hay qua mạng internet.
2. Chữ ký số và Chứng thư số có giống nhau:
Chứng thư số là thành phần mã hóa nằm trong chữ ký số, nó chứa các thông tin xác thực nhằm xác định chính xác cá nhân hay tổ chức sở hữu và sử dụng chữ ký số đó. Chứng thư số có thể được so sánh như là dấu ấn đặc trưng của doanh nghiệp hoặc như một phần của thông tin định danh cá nhân. Trong chứng thư số, thông tin bao gồm:
| STT | NỘI DUNG CỦA CHỨNG THƯ SỐ |
| 1 | Tên tổ chức cấp dịch vụ chứng nhận chữ ký số (Ví dụ: FPT-CA; VIETTEL-CA…) |
| 2 | Thông tin về doanh nghiệp sử dụng chữ ký số bao gồm: Tên của công ty, mã số thuế, và các chi tiết khác… |
| 3 | Số seri của chứng thư số |
| 4 | Thời hạn có hiệu lực của chứng thư số |
| 5 | Khóa công khai được cung cấp cho doanh nghiệp trong chứng thư số |
| 6 | Chữ ký số của tổ chức chứng thực chữ ký số |
| 7 | Các hạn chế về mục đích, phạm vi sử dụng của chứng thư số |
| 8 | Giới hạn trách nhiệm pháp lý đối với tổ chức cung cấp dịch vụ chứng nhận chữ ký điện tử |
| 9 | Thuật toán mật mã |
| 10 | Các thông tin cần có khác theo yêu cầu của Bộ Thông tin và Truyền thông |
Cách hoạt động của Chữ ký số
Trước khi tìm hiểu cách hoạt động/sử dụng token chữ ký số, hãy cùng tìm hiểu các loại token. Hiện nay có 2 dạng Token phổ biến nhất là:
Chữ ký số (Token) được tạo ra vào vận hành trong giao dịch điện tử:
Cụ thể cách thức hoạt động của chữ ký số Token như sau:
- Người ký tạo ra Tài liệu cần được ký điện tử thông qua quá trình soạn thảo.
- Người ký đưa tài liệu vào phần mềm ký số, nơi các giải thuật mã hóa sẽ xử lý và chuyển đổi nó thành một Bản tóm tắt, là tài liệu được thể hiện bằng các ký hiệu đặc biệt, cho phép phần mềm có thể đọc và đối chiếu.
- Người ký kết nối USB Token với máy tính. Lúc này Khóa công khai lưu trữ trong USB Token sẽ thực hiện mã hóa Bản tóm tắt tạo ra Chữ ký số.
- Người ký sau đó gửi Tài liệu gốc và Chữ ký số đến cho cho Người nhận.
- Người nhận sử dụng phần mềm ký số của họ để “đọc” Tài liệu nhận được và Chữ ký số. Một mặt các thuật toán trong phần mềm sẽ xử lý Tài liệu nhận được thành một Bản tóm tắt số 1. Mặt khác bằng Khóa công khai (mà người gửi chia sẻ), phần mềm sẽ giải mã Chữ ký số nhận được ra thành Bản tóm tắt số 2.
- Tiếp theo, ứng dụng sẽ so sánh hai Bản tóm tắt số 1 và số 2 với nhau, Nếu chúng giống hệt nhau, điều này chứng minh rằng danh tính của Người ký là chính xác và Tài liệu được bảo toàn nguyên vẹn, không thay đổi từ lúc ký.
Mục đích của việc sử dụng Chữ ký số:
- Áp dụng cho việc khai thuế qua mạng, khai báo hải quan điện tử, thực hiện các giao dịch ngân hàng online, giao dịch chứng khoán trực tuyến, khai báo bảo hiểm xã hội qua mạng, ký hóa đơn điện tử, sử dụng cổng thông tin điện tử một cửa quốc gia, các thủ tục hành chính… mà không cần phải in giấy tờ, sử dụng con dấu của doanh nghiệp.
- Sử dụng để ký kết các hợp đồng trực tuyến với đối tác kinh doanh.
- Là bằng chứng pháp lý ngăn chặn việc từ chối trách nhiệm với các nội dung đã ký kết, nhờ độ an toàn và chính xác cao.
- Tạo điều kiện giao lưu thông tin thuận lợi, nhanh chóng, đảm bảo yếu tố pháp lý, tiết kiệm thời gian.
Lý do sử dụng Chữ ký số thay vì ký truyền thống:
1. Một số loại giao dịch điện tử đòi hỏi phải sử dụng chữ ký số:
- Kê khai và nộp thuế: Theo khoản 10 Điều 17 của Luật quản lý thuế năm 2019 quy định “Người nộp thuế thực hiện hoạt động kinh doanh tại địa bàn có cơ sở hạ tầng về công nghệ thông tin phải thực hiện kê khai, nộp thuế, giao dịch với cơ quan quản lý thuế thông qua phương tiện điện tử theo quy định của pháp luật.”
- Áp dụng hóa đơn điện tử: Theo Điều 6 của Nghị định số 119/2018/NĐ-CP, hóa đơn điện tử cần phải được ký bằng chữ ký số hoặc chữ ký điện tử của người bán.
- Kê khai bảo hiểm xã hội qua mạng: Điều 4 của Quyết định số 838/QĐ-BHXH quy định rằng “Tổ chức, cá nhân thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH phải có chứng thư số có hiệu lực do tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số cấp theo quy định của pháp luật. Trường hợp cá nhân thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH nhưng chưa được cấp chứng thư số thì được sử dụng mã xác thực giao dịch điện tử do BHXH Việt Nam cấp.”
2. Tăng tốc độ giao dịch kinh doanh
Việc ứng dụng USB Token vào hoạt động kinh doanh giúp tối ưu hóa quy trình xác nhận, cho phép việc thực hiện giao dịch diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn. Trong khi phương pháp ký kết trên giấy tờ cần nhiều thời gian cho việc ký, gửi và kiểm tra tài liệu, thì việc sử dụng chữ ký số điện tử thông qua Token có thể rút ngắn thời gian này xuống chỉ còn vài phút, đồng thời quá trình này được hỗ trợ đắc lực bởi các phần mềm chuyên dụng.
3. Nâng cao khả năng bảo mật thông tin
USB Token được thiết kế với một dãy số series gồm 8 – 10 chữ số, không trùng lặp với bất kỳ dãy số nào khác trong hệ thống lưu trữ của USB Token. Mỗi lần sử dụng chữ ký số, một mã gồm 6 chữ số ngẫu nhiên sẽ được tạo ra, mã này sẽ tự động cập nhật sau mỗi 30 đến 60 giây và chỉ có giá trị cho một giao dịch.
Hơn nữa, mã 6 chữ số này được sinh ra bởi một thuật toán đặc biệt phức tạp, và đến nay vẫn chưa có trường hợp nào bị phá mã thành công để tạo ra mã giả mạo. Do đó, độ an toàn và bảo mật của chữ ký số USB Token luôn được đánh giá rất cao.
Thêm vào đó, chữ ký số USB Token sử dụng một hàm băm đặc biệt, do đó chỉ người nhận được văn bản đã ký mới có khả năng mở và xem nội dung. Điều này giúp bảo vệ thông tin doanh nghiệp khỏi sự can thiệp của bên thứ ba, từ đó tăng cường đáng kể tính bảo mật thông tin.
4. Tăng cường độ chính xác trong tài liệu
Để liên kết với nhau, cả hai bên tham gia giao dịch đều cần có chứng thư số đã được đăng ký thông qua một tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực. Việc sử dụng mã hóa công khai thông qua USB Token giúp nâng cao độ chính xác và độ tin cậy của các tài liệu.
Thêm vào đó, trong quá trình sử dụng, người dùng có thể thiết lập các trường thông tin bắt buộc khi tạo và ký kết các hợp đồng, điều này đảm bảo rằng hồ sơ được hoàn thiện với tỷ lệ 100%, cũng như tăng cường độ chi tiết và chính xác của tài liệu. Nhờ đó, doanh nghiệp hoặc cá nhân không cần phải yêu cầu đối tác gửi lại hồ sơ khi thông tin cung cấp không đầy đủ hoặc không chính xác.
Tóm lại, chữ ký số đang là một phần không thể thiếu trong thế giới số hóa ngày nay. Nó không chỉ giúp đơn giản hóa quy trình làm việc mà còn mang lại lợi ích về mặt bảo mật và hiệu quả. Để triển khai thành công, cần có sự đầu tư vào công nghệ, cũng như sự hiểu biết và tin tưởng từ phía người sử dụng.
CÔNG TY TNHH T & L – Chuyên cung cấp các dịch vụ kê khai, báo cáo thuế – quyết toán thuế tại Khánh Hoà
STH 23.04, Đường số 3, Khu đô thị Hà Quang 2, Phường Phước Hải, Nha Trang, Khánh Hoà
0258.387.4349 – 0905.181.010
Bài viết liên quan: