Các Phương Pháp Hạch Toán Hàng Tồn Kho

Hàng tồn kho là một trong những tài sản quan trọng của doanh nghiệp, bao gồm các sản phẩm, nguyên liệu, vật liệu hoặc hàng hóa được lưu trữ để sản xuất hoặc bán trong tương lai. Việc hạch toán hàng tồn kho đúng quy định không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả mà còn đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực kế toán và pháp luật liên quan. Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 (VAS 02 – Hàng tồn kho), ban hành theo Quyết định 149/2001/QĐ-BTC và các sửa đổi sau, hạch toán hàng tồn kho hàng tồn kho phải được ghi nhận theo giá gốc, bao gồm chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan khác để đưa hàng tồn kho đến trạng thái và địa điểm hiện tại. Giá trị hàng tồn kho có thể được điều chỉnh xuống mức giá trị thuần có thể thực hiện nếu thấp hơn giá gốc.

Có hai phương pháp hạch toán hàng tồn kho chính: phương pháp kê khai thường xuyên và phương pháp kiểm kê định kỳ. Doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp phù hợp với quy mô, đặc thù hoạt động và hệ thống quản lý, đồng thời đảm bảo tính nhất quán trong năm tài chính. Việc thay đổi phương pháp hạch toán hàng tồn kho chỉ được thực hiện khi có lý do chính đáng và phải được ghi chú trong thuyết minh báo cáo tài chính, đồng thời thông báo cho cơ quan thuế nếu cần thiết theo Luật Kế toán 88/2015/QH13 (sửa đổi bởi Luật 03/2022/QH15).

Phương Pháp Kê Khai Thường Xuyên

Phương pháp kê khai thường xuyên là cách thức theo dõi và ghi nhận liên tục các biến động của hàng tồn kho, bao gồm nhập, xuất và tồn kho tại mọi thời điểm. Phương pháp này cho phép doanh nghiệp tính toán giá trị hàng tồn kho bất kỳ lúc nào, giúp quản lý kịp thời và giảm thiểu rủi ro mất mát. Theo VAS 02, giá trị hàng tồn kho được tính theo giá gốc, và các giao dịch phải được hạch toán hàng tồn kho ngay khi phát sinh.

Công thức tính giá trị hàng tồn kho cuối kỳ như sau:

Bằng cách áp dụng phương pháp này, doanh nghiệp có thể hiện thực hóa việc hạch toán hàng tồn kho từng thời điểm, từ đó quản lý và kiểm soát tốt hơn tài sản quan trọng này.

Phương Pháp Kiểm Kê Định Kỳ

Phương pháp kiểm kê định kỳ chỉ ghi nhận giá trị hàng tồn kho tại đầu kỳ và cuối kỳ, mà không theo dõi biến động liên tục trong kỳ. Giá trị hàng xuất kho chỉ được tính toán vào cuối kỳ dựa trên kết quả kiểm kê vật lý. Phương pháp này đơn giản hơn, phù hợp với doanh nghiệp nhỏ hoặc hàng tồn kho không biến động mạnh.

Quy trình thực hiện: Doanh nghiệp phải tổ chức kiểm kê vật lý định kỳ (thường cuối quý hoặc năm), lập biên bản kiểm kê với ít nhất 3 thành viên (bao gồm kế toán, thủ kho và đại diện ban lãnh đạo), ghi nhận số lượng thực tế, giá trị theo giá gốc (VAS 02), và điều chỉnh sự chênh lệch so với sổ sách. Giá vốn hàng bán được tính như sau:

Hạch Toán Hàng Tồn Kho – Tầm Quan Trọng Và Các Hạn Chế

Hạch toán hàng tồn kho là hoạt động thiết yếu trong quản lý tài sản doanh nghiệp, giúp ngăn chặn mất mát, hao hụt, cảnh báo tình trạng tồn kho quá cao hoặc quá thấp, từ đó tối ưu hóa dòng tiền và hiệu quả kinh doanh. Việc áp dụng đúng phương pháp đảm bảo báo cáo tài chính trung thực, hỗ trợ tính toán thuế chính xác theo Luật Quản lý thuế 38/2019/QH14 và Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn điện tử.

Tuy nhiên, cả hai phương pháp đều có hạn chế:

• Phương pháp thường xuyên đòi hỏi công nghệ và nhân sự cao, dễ sai sót nếu hệ thống không đồng bộ.
• Phương pháp định kỳ không kiểm soát thường xuyên lượng hàng, có thể dẫn đến điều chỉnh lớn cuối kỳ và rủi ro kiểm kê vật lý (như đếm sai). Nếu không thực hiện đúng quy trình, doanh nghiệp có thể gặp sai sót trong báo cáo, dẫn đến phạt hành chính theo Nghị định 41/2018/NĐ-CP (5-50 triệu đồng) hoặc truy thu thuế.

Để giảm thiểu hạn chế, doanh nghiệp nên kết hợp với kiểm kê bất thường khi cần và sử dụng phần mềm hỗ trợ, đồng thời tuân thủ nguyên tắc nhất quán theo VAS 02.

Doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp hạch toán hàng tồn kho phù hợp với quy mô và nhu cầu quản lý. Việc áp dụng đúng không chỉ nâng cao hiệu quả kinh doanh mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững. Để tránh rủi ro, khuyến nghị tham khảo ý kiến chuyên gia kế toán hoặc cơ quan thuế địa phương trước khi triển khai. Nếu bạn bạn đang còn băn khoăn về các phương pháp kê khai hàng tồn kho hãy để T & L giúp bạn giải quyết các vấn đề pháp lý và thủ tục cần thiết. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này, đội ngũ nhân viên tận tâm và chuyên nghiệp của chúng tôi sẽ hỗ trợ và giải quyết các dịch vụ trên một cách chính xác, chuyên nghiệp với chi phí tối ưu nhất.

—

Hãy liên hệ T & L qua hotline để được hỗ trợ chi tiết hoặc tham khảo các bài viết cùng chủ đề dưới đây:

>> Dịch Vụ Thành Lập Doanh Nghiệp Tại Nha Trang

>> Những Lưu Ý Quan Trọng Về Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư

>> Phân Biệt Giấy Phép Kinh Doanh Và Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Doanh Nghiệp

CÔNG TY TNHH T & L – Chuyên cung cấp các dịch vụ kê khai, báo cáo thuế – quyết toán thuế tại Khánh Hoà

STH 23.04, Đường số 3, Khu đô thị Hà Quang 2, Nam Nha Trang, Khánh Hoà

0905.181.010 - 0258.3874.349

[email protected]